Gothic là một phong cách kiến trúc có nguồn gốc từ Châu Âu (chủ yếu là Pháp) vào khoảng thế kỷ thứ 12 nên được gọi là kiến trúc kiểu Pháp. Lúc đầu, Gothic gắn liền với thiết kế các nhà thờ, với vẻ bí ẩn và huyền bí lạ lẫm nên nó còn gắn liền với khái niệm “man rợ và kinh dị”. Vậy ta hãy cùng tìm hiểu xem kiến trúc Gothic bắt nguồn từ đâu nhé
Mục Lục
Kiến trúc Gothic là gì?
Kiến trúc Gothic (hay Francigenum Opus) bắt đầu phát triển từ nửa sau thời Trung cổ Tây Âu. Kiến trúc Gothic được thể hiện rõ nét và đẹp nhất trong các nhà thờ lớn, các thánh đường và một số các công trình dân dụng, nhiều mẫu vẫn còn lại đến ngày nay. Trong số chúng, ngay cả những công trình nhỏ cũng mang vẻ đẹp đặc trưng phần vì không có lớn hơn 1 công trình kiến trúc Gothic nào lại có thể giống hệt nhau. Rất nhiều những công trình lớn làm từ cấu trúc Gothic đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới.
Kiến trúc Gothic bắt nguồn từ đâu?
Kiến trúc Gothic ra đời ngay sau thời kì kiến trúc Roman. Năm 1200 sau Công Nguyên, nhân dân Châu Âu bắt đầu xây nhà thờ và cung điện theo kiểu kiến trúc Gothic. Sự khác biệt mà ta dễ nhận thấy nhất giữa hai lối kiến trúc Trung Cổ này đó chính là khi kiến trúc Roman được xây theo theo kiểu vòm cong tròn thì kiến trúc Gothic lại theo kiểu vòm nhọn. Trong khi kiến trúc Gothic có nhiều cửa sổ hơn và kích thước cửa sổ cũng lớn hơn kiến trúc Roman.
Phong cách Gothic xuất hiện chủ yếu ở vùng Haute Picardie. Nó phát triển trong các thời kỳ sau: Gothic sơ kỳ (thế kỷ XII), kế đến là Gothic cổ điển (1190 – 1230), tiếp theo sau đó là Gothic ánh sáng (khoảng từ 1230 – 1350), và cuối cùng chính là Gothic rực cháy (vào thế kỷ XV-XVI). Ở giai đoạn phục hưng, phong cách Gothic vẫn phát triển ở Pháp nhưng khi đó đã có sự pha trộn giữa kiến trúc Gothic và phong cách trang trí thời phục hưng (tiêu biểu là nhà thờ Saint-Étienne du Mont ở Paris).
Thời kỳ hưng thịnh của kiến trúc Gothic là từ giữa thế kỷ 18 ở Anh và từ đó đã lan rộng khắp Châu Âu trong suốt thế kỷ 19, sau đó nó vẫn ảnh hưởng rất mạnh vào các kiến trúc về nhà thờ và trường đại học cho đến tận thế kỷ 20.
Đặc điểm của kiến trúc Gothic
Nhà thờ Gothic có chiều cao lớn từ 38-42m, tháp lấy ánh sáng cao đến 60m, cửa sổ kính màu ở mặt đứng có thể lớn tới 8-12m.
Mặt đứng phía Tây của kiến trúc Gothic tuân theo những quy tắc nhất định, từ dưới lên trên được chia làm ba phần: phần dưới cùng là cửa, thường có ba hốc cửa rất sâu, phần giữa ở chính giữa cửa sổ tròn và to bằng kính màu, chúng được tô điểm như những bông hoa hồng, phần trên cùng là hành lang và hai tháp chuông.
Kết cấu nhà thờ Gothic là một trong những kết cấu sáng tạo và đặc biệt nhất, tạo cho kiến trúc nhà thờ những ưu điểm và vẻ đẹp đặc biệt, mà trước đó các hệ thống kết cấu, kể cả những nền kiến trúc phát triển cao như La Mã cổ đại đều chưa đạt được.
Hệ thống kết cấu nhà thờ Gothic là hệ thống có không gian lớn, sử dụng khung chịu lực, tách biệt rõ rệt giữa kết cấu chịu lực với kết cấu ngăn cách, những thành phần chính tính từ đổ mái xuống đó là: vòm mái hình múi có sống, cuộn nhọn, cột và cuộn bay.
Những công trình Gothic tiêu biểu
- Nhà thờ Saint-Étienne
Nhà thờ Saint-Étienne là nhà thờ chính tòa của tổng giáo phận Bourges, đây là một trong những nhà thờ kiểu kiến trúc Gothic đặc trưng của nước Pháp.
Sử dụng nhuần nhuyễn chi tiết cuốn bay (Buttess flyer): Đấy là phần quan trọng trong kết cấu xây dựng, có tác dụng giảm tải trọng của vòm lên cột, giảm tiết diện của cột, khiến công trình trở nên nhẹ nhàng, thanh thoát hơn.
- Tu viện Westminster
Westminter là một trong những công trình kiến trúc gothic tiêu biểu nhất của đất nước Anh. Công trình này chính là nét đẹp văn hoá từ ngàn đời của lịch sử hào hùng nước Anh. Từ bên ngoài nhìn vào, tu viện giống như một ông lão khó tính, khắc khổ, các ngọn tháp nhọn và tháp đôi kiểu gothic lần lượt được phô bày ra vô cùng rõ rệt.
Có thể nói, kiến trúc tu viện này chính là một điều bí ẩn và vô cùng phức tạp và ẩn chứa nhiều điều, nó ẩn chứa nhiều ý nghĩa trong các biểu tượng mà người ta vẫn chưa tìm ra lời giải đáp. Trải qua hàng ngàn năm, tu viện Westminster vẫn còn vẹn nguyên vẻ quyền uy và bí ẩn của mình.
- Nhà thờ Đức Bà Reims
Nhà thờ Đức Bà Reims chính là thờ chính tòa của Tổng giáo phận Reims ở Pháp. Nhà thờ này được xây dựng từ thế kỉ 13, trở thành là một trong những nhà thờ cổ nhất và cũng là lớn nhất của đất nước này.
Đặc biệt, nhà thờ Đức Bà Reims cũng chính là công trình kiến trúc Gothic tiêu biểu của Pháp, đây cũng chính là nơi đăng quang của gần như toàn bộ các hoàng đế của Pháp, Charles X là vị vua cuối cùng làm lễ đăng quang tại đây vào năm 1825.
Kết luận
Như vậy, chúng ta đã tìm hiểu về Kiến trúc Gothic bắt nguồn từ đâu qua bài viết dưới đây. Những công trình kiến trúc Gothic trên thế giới dù lớn hay nhỏ, dù nổi tiếng hay không nổi tiếng đều mang những vẻ đẹp rất cuốn hút, đặc trưng. Mặc dù đã trải qua hàng ngàn năm tồn tại nhưng những công trình kiến trúc Gothic vẫn luôn đứng sừng sững và mãi trường tồn theo năm tháng.
